بازار فارکس جز بازارهای بسیار مهمی است که بسیاری از افراد با آن آشنا هستند و حتی در این بازار هم معامله کرده‌اند. فارکس بستری است که در آن ارزهای مختلف مبادله می‌شود. این بازار به خاطر داشتن نوسانات مداوم و حجم معاملات بالا، توانسته فرصت‌های معاملاتی خوبی در اختیار تریدرها قرار دهد.
برای اینکه بتوانید وارد بازار فارکس شوید، باید نسبت به آن شناخت خوبی داشته باشید. انواع بازارهای فارکس کدام هستند؟ ما می‌خواهیم در این باره نکات مهمی را به شما توضیح دهیم.
| نوع معامله | توضیحات |
| نقدی | خرید و فروش فوری ارز |
| مشتقه | معاملات بر اساس دارایی‌های پایه (مانند ارز) |
| آتی | خرید یا فروش از پیش تعیین شده در تاریخ مشخص |
| اختیار معامله | حق خرید یا فروش در آینده |
| سواپ | مبادله همزمان دو جریان پرداخت |
| فوروارد | قراردادهای آتی سفارشی |
بازار ارز چیست؟
بازار ارز به بازار ارزهای ملی کشورهای مختلفی از جهان می گویند. بازار ارز یک مرکز تجارت برای ارزهای مختلف به حساب می‌آید. به عبارت ساده، بازار ارز بازاری است که در آن خرید و فروش ارزهای خارجی صورت می‌گیرد.
در این بازار خریداران و فروشندگان همان افرادی هستند که تمایل به خرید یا فروش ارز دارند. خریداران می‌توانند از شرکت‌ها، بانک‌های تجاری بزرگ، بانک‌های مرکزی، کارگزارا، ن سرمایه‌گذاری و یا حتی افراد عادی باشند.
نحوه فعالیت بازار فارکس
بازار فارکس و یا همان بازار ارز یک سیستم غیرمتمرکز و بسیار بزرگی است که در آن پول کشورهای مختلف جهان معامله می‌شود. این بازار بزرگ به صورت ۲۴ ساعته و در ۵ روز هفته فعالیت دارد و در آن خرید و فروش ارزها انجام می‌گیرد. بازار فارکس برخلاف فروشگاه‌هایی که قیمت‌ها را تعیین کرده‌اند، عمل می‌کنند.
در این بازار از اصطلاحی به نام نرخ ارز شناور استفاده می‌کنند. یعنی ارزش پول یک کشور در مقایسه با کشور دیگر به طور دائم بالا و پایین می‌رود و به عبارت ساده در حال نوسان است. این نشان می‌دهد که چه مقدار از مردم می‌خواهند از این مقدار ارز کمتر یا بیشتر بخرند. شرکت‌ها با آن تجارت کرده و سرمایه‌گذاران با آن معامله کنند و در نتیجه نوسانات به سود می‌رسند.
انواع اصلی معاملات در فارکس
معاملات فارکس در حالت کلی به دو نوع اصلی تقسیم بندی می‌شود که شامل معاملات نقدی و معاملات مشتق است که هر کدام از این بازارها دارای خصوصیات و ویژگی‌های منحصر به فردی هستند.
معاملات نقدی
بازار معاملات نقدی رایج‌ترین نوع از معاملات فارکس به حساب می‌آید. در این بازار معاملات نقدی به صورت ارزهایی است که تقریباً به صورت بلافاصله با همدیگر مبادله می‌شوند.
در معاملات نقدی فارکس شما جفت ارزها را معامله می‌کنید. جفت ارز شامل دو ارز مختلف است که یکی را ارز پایه و دیگری را ارز متقابل می‌شناسند. به عنوان مثال در عرض EUR/USD یورو ارز پایه و دلار آمریکا ارز متقابل نامیده می‌شود.
مزایا و معایب معاملات نقدی
| مزایا | معایب |
| دسترس آسان | ریسک بالا |
| نقد شوندگی بالا | نیاز به دانش و مهارت |
| تنوع جفت ارزها | دارای هزینه های معاملاتی |
معاملات مشتقه
یکی دیگر از معاملات بازار فارکس، معاملات مشتقه است. این معاملات بر اساس دارایی‌های پایه مثل ارزها انجام می‌گیرد، اما خود آن دارایی مبادله نمی‌شود. معاملات مشتقه ابزارهای مالی پیچیده‌ای دارند که برای کسب سود و مدیریت ریسک در بازار مالی می‌توان از آنها استفاده کرد.
انواع معاملات مشتقه در فارکس
انواع معاملات مشتقه که در بازار فارکس وجود دارد، شامل چند نوع زیر هستند:
معاملات آتی
معاملات آتی بازار فارکس یکی از روش‌های بسیار جذاب و در عین حال پرریسکی است که سرمایه‌گذاران در بازار ارز می‌توانند از آن استفاده کنند.
در این نوع معاملات شما به جای آنکه اقدام به خرید و فروش مستقیم ارز در همان لحظه کنید، قراردادی منعقد می‌کنید. بر اساس این قرارداد متعهد می‌شوید که در آینده مشخص، مقدار معلوم شده از یک ارز را با قیمتی از قبل توافق شده خریداری کرده و یا به فروش می‌رسانید.
چرا معاملات آتی؟
- اگر پیش بینی شما درباره نوسانات قیمت ارز پیش بینی درستی باشد، می‌توانید به سودهای بسیار خوبی برسید.
- شرکت‌ها و سرمایه‌گذاران بزرگ از معاملات آتی استفاده می‌کنند تا به کمک آن ریسک ناشی از نوسانات نرخ ارز را کمتر کنند.
- در این روش می‌توانید از اهرم استفاده کنید. در واقع با مبالغ کمی که در اختیار دارید، می‌توانید روی حجم بالایی از ارزها معامله کتید.
- معاملات آتی به شما کمک می‌کند که سرمایه‌گذاری متنوعی داشته باشید.
نحوه انجام معاملات آتی
- ابتدا برای معامله خود یک قرار داده آتی خاصی انتخاب می‌کنید. به عنوان مثال شما می‌توانید جفت ارزهای اصلی را برای این کار انتخاب نمایید.
- حال باید تاریخ سررسید را تعیین کنید، یعنی زمانی که قرارداد باید تصفیه شود.
- در مرحله بعد مقدار ارزی که در قرارداد مشخص شده را باید معلوم کنید که به آن حجم قرارداد می‌گویند.
- شما در این مرحله اقدام به خرید یا فروش قرارداد آتی می‌کنید. اگر انتظار دارید که قیمت ارز در حال افزایش است، آن را می خرید، اما اگر انتظار دارید که قیمت ارز کاهش پیدا کند، آن را می‌فروشید.
- حال نوبت به تسفیه قرارداد است. شما باید در تاریخ سررسید قراردادها را به یکی از دو روش زیر تسویه کنید: الف) می‌توانید به صورت فیزیکی ارز را تسویه کنید. برخی از قراردادها نیاز به تحویل فیزیکی ارز است که باید به صورت نقدی آن را تسفیه کنید.
می‌توانید از تسفیه نقدی استفاده کنید. در اینجا تفاوت بین قیمت توافق شده در قرارداد و قیمت بازار در تاریخ سررسید محاسبه شده و به حساب شما این مبلغ واریز شده و یا از آن کسر می‌شود.
مزایا و معایب معاملات آتی
| مزایا | معایب |
| سود بالا: پتانسیل سود بسیار بالایی وجود دارد. | ریسک بالا: احتمال ضرر نیز بسیار بالا است. |
| پوشش ریسک: برای شرکت‌ها و سرمایه‌گذاران بزرگ بسیار مفید است. | نیاز به دانش و تجربه: برای موفقیت در این بازار، نیاز به دانش و تجربه کافی دارید. |
| تنوع‌بخشی: به سبد سرمایه‌گذاری تنوع می‌بخشد. | اهرم مالی: استفاده از اهرم مالی می‌تواند هم سود و هم ضرر را افزایش دهد. |
معاملات اختیار معامله
در این معاملات خریدار حق خرید و یا حق فروش یک ارز مشخص در یک تاریخ معین در آینده را دارد و برای آن یک قیمت مشخصی تعیین می‌کند.
معاملات سواپ
معاملات سواپ و یا قرارداد معاوضه یکی از ابزارهای مالی است که در بازارهای مالی می‌توانید از آن استفاده کنید. این نوع ابزارها در عین حال که پیچیده هستند، کاربرد خیلی زیادی دارند.
در این نوع قراردادها دو طرفین معامله توافق می‌کنند که جریان‌های نقدی آتی خودشان را با همدیگر مبادله کنند. این جریان‌های نقدی می‌تواند روی دارایی‌های مختلف مثل کالا، سهام، ارز و یا اوراق قرضه انجام بگیرد.
دلیل نیاز به معاملات سواپ
- یکی از اصلی‌ترین دلایلی که باعث می‌شود افراد به سمت قراردادهای سواپ بروند، مدیریت ریسکی است که ناشی از نوسانات بازار است. به عنوان مثال شرکتی در نظر بگیرید که بدهی آن با نرخ بهره شناور است. این شرکت می‌تواند با استفاده از قرارداد سواپ، نرخ بهره پرداخت خودش را به نرخ ثابت تبدیل کند و بدین وسیله از افزایش احتمالی نرخ بهره در آینده در امان بماند.
- قراردادهای سوپ به سرمایه‌گذاران و شرکت‌ها این امکان را می‌دهند که بازارهای جدیدی را تجربه کنند و یا بتوانند از فرصت‌های سرمایه‌گذاری در بازارهای مختلف بهره‌مند شوند.
- با استفاده از قراردادهای سوآپ شرکت‌ها می‌توانند ساختارهای مالی خودشان را بهینه کرده و بدین ترتیب هزینه‌های مالی خودشان را کاهش دهند.
انواع قراردادهای سوآپ
- سواپنرخ بهره
- سواپ ارزی
- سواپ کالا
- سواپ اعتباری
- سواپ سهام
مزایا و معایب معاملات سواپ
| مزایا | معایب |
| انعطاف پذیری بالا | پیچیدگی بالا |
| کاهش هزینه های مالی | ریسک اعتباری |
| کدیریت ریسک موثر | نوسانات بازار |
معاملات فوروارد
قراردادهای فوروارد مثل قراردادهای آتی هستند اما تفاوتی که آنها دارند این است که به صورت سفارشی و بین دو طرف قرارداد منعقد می‌شوند. در بازارهای سازمان یافته این قراردادها قابل معامله نیستند.
این نوع، عملکرد اصلی بازار فارکس را تشکیل می‌دهد و بدان معنی است که انتقال قدرت خرید از نظر ارز بین کشورهایی که در معاملات درگیر شده‌اند را آسان‌تر می‌کند. قدرت خرید در واقع تعداد محصولات یا خدماتی است که یک واحد ارز می‌تواند آن را خریداری کند. این شیوه عملکرد به وسیله ابزارهای اعتباری مثل حواله‌ها انجام می شود.
انواع دیگر طبقه بندی معاملات فارکس
طبقه‌بندی دیگری که برای معاملات فارکس در نظر می‌گیرند، بر اساس بازه زمانی معاملات است که در چه تایمی معاملات انجام شود.
معاملات روزانه
این نوع معاملات به این صورت هستند که در پایان روز تمام پوزیشن‌ها بسته می‌شود.
معاملات سوئینگ
در معاملات نوع سوئینگ معمولاً برای چند روز تا چند هفته پوزیشن‌ها را باز نگه می‌دارند.
معاملات بلندمدت
در معاملات بلند مدت پوزیشن‌ها را به اندازه ماه‌ها و یا حتی سال‌ها ممکن است که باز نگه دارند.
عوامل موثر بر نرخ ارز
- عوامل اقتصادی که کشورها درگیر آن هستند مثل نرخ رشد اقتصادی، نرخ بهره و میزان تورم.
- سیاست های پولی که دولت در نظر می‌گیرند، مثل تصمیماتی که بانک‌های مرکزی درباره عرضه پول و نرخ بهره می‌گیرند.
- یک سری از رویدادهای سیاسی مثل تحریم‌ها، جنگ‌ها، انتخابات و یا تغییراتی که در دولت‌ها به وجود می‌آید.
نکات مهم در معامله فارکس
- برای آنکه بتوانید در روند اجرای معاملات تصمیمات بهتری بگیرید، بهتر است که به تحلیل تکنیکال و تحلیل فاندامنتال مسلط باشید.
- همیشه مدیریت ریسک را در اولویت کار خود قرار دهید تا از به ضرر رسیدن دارایی خود جلوگیری کنید.
- بازار فارکس دائماً در حال تغییر و تحول است. برای آنکه در این بازار به موفقیت دست پیدا کنید، لازم است که به طور مداوم یادگیری داشته باشید و اطلاعات خودتان را به روز رسانی کنید.
- انتخاب یک بروکر معتبر و قابل اعتماد امنیت زیادی دارد تا با اطمینان خاطر در معاملات فعالیت کنید.
