بانک مرکزی ایسلند (CBI) یک موسسه مستقل و متعلق به دولت ایسلند است. قانون بانک مرکزی ایسلند تلاش می‌کند تا ثبات قیمت و ثبات مالی  داشته باشد و فعالیت‌های مالی سالم و مطمئنی را ارائه دهد. از نظر اعتبار، رگوله CBI اعتبار سطح یک در جهان را دارد.

هرگونه فعالیت بانکی در حیطه اختیارات نخست وزیر است، اما امور مربوط به ثبات مالی و بازارهای مالی توسط وزارت دارایی و امور اقتصادی اداره می‌شود.

علاوه بر موارد ذکر شده در بالا، بانک باید وظایف مربوط به خود رابه خوبی انجام دهند. از جمله این وظایف:

• حفظ ذخایر بین‌المللی
• ارتقای سیستم مالی ایمن و موثر از جمله واسطه‌گری در پرداخت‌های داخلی

همچنین طبق قانون، بانک مرکزی موظف است اجرای سیاست‌های اقتصادی دولت را تا زمانی که این سیاست‌ها مغایرتی با اهداف بانک نداشته باشد، ترویج دهد.

بیشتر بدانید: رگوله چیست؟

تاریخچه

توسعه سیستم مالی ایسلند، منعکس کننده تحولات سیاسی و اقتصادی این کشور از وابستگی به ولیعهد دانمارک به یک جمهوری مدرن و پردرآمد است. دولت از نزدیک در توسعه اولیه بانکداری در ایسلند مشارکت داشت و اولین بانک دولتی Landsbanki Íslands (بانک ملی ایسلند) بود که توسط قانون در سال 1885 تأسیس شد.

بانک دوم، Íslandsbanki (بانک ایسلند)، یک شرکت سهامی خصوصی بود که عمدتاً متعلق به سرمایه گذاران دانمارکی بود. این شرکت در سال 1904 فعالیت خود را آغاز کرد و تحت قوانین خاصی فعالیت داشت که به آن حق انتشار اسکناس با پشتوانه طلا را می داد. پس از حاکمیت در سال 1918، افکار سیاسی مخالف واگذاری حق انتشار اسکناس به دست یک بانک تحت کنترل خارجی بود. بنابراین قدرت انتشار اسکناس به تدریج از Íslandsbanki به Landsbanki دولتی منتقل شد.

سیاست پولی نقش فعالی در مدیریت اقتصاد ایسلند در اوایل دوره پس از جنگ نداشت. لندزبانکی از سال 1927 تنها حق انتشار اسکناس را داشت و همچنین سهم بانک تجاری اصلی، بیش از نیمی از کل سپرده‌ها در بانک‌ها و بانک‌های پس‌انداز بود.

با چنین منافع بانکی تجاری قوی و عملکردهای محدود بانک مرکزی، تنها می توان انتظار داشت که سیاست پولی در فعالیت های لندزبانکی عقب نشینی می کرد. گام مهمی برای تغییر این وضعیت در سال 1957 برداشته شد که اداره انتشار اوراق بهادار، مدیریت جداگانه و همچنین ابزارهای جدیدی برای تنظیم نقدینگی سیستم بانکی در اختیار گرفت. با این حال، این بدیهی است که در نیمه راه بود، و در سال 1961 سرانجام برای ایجاد یک بانک مرکزی کاملاً مستقل از بخش بانکداری مرکزی Landsbanki، گامی مهم برداشته شد.

سازمان

هر کدام از بخش های CBI وظایفی را بر عهده دارند:

رئیس بانک مرکزی

رئيس بانك مركزي هدايت و مسئوليت عمليات بانك را بر عهده دارد و اختيار تصميم گیری در مورد كليه مواردي را دارد كه قانون به ديگران واگذار نکرده است.

کمیته نظارت مالی

• تصمیم گیری در مورد اعمال ابزارهای سیاست پولی بانک مرکزی توسط کمیته سیاست پولی گرفته می شود
• تصمیماتی که به موجب قانون یا بخشنامه های دولتی به مرجع نظارت مالی واگذار می شود

استاندارد و معاون های آن

• تصمیمات در مورد مدیریت ذخایر بین‌المللی
• اعطای ضمانت‌نامه یا وام به شرکت‌های اعتباری که مشکل نقدینگی دارند
• تصمیمات مربوط به وضع قوانین مربوط به ذخایر ویژه برای ورود ارزهای جدید بر اساس قانون ارز
• تصمیمات مربوط به وضع قوانین مربوط به عملکرد بازارهای ارزی تنظیم شده
• تصمیمات مربوط به سازماندهی و تنظیم ضوابط فعالیت بانک

هیئت نظارت

هیئت نظارت وظیفه دارد منطبق بودن فعالیت های بانک مطابق با مقررات قانونی را بررسی کند.

ویزر کشور

• وزیر، فرماندار را برای مدت پنج سال منصوب می کند
• وزیر همچنین سه معاون استاندار را برای مدت پنج سال منصوب می کند. یک معاون امور مربوط به سیاست پولی را هدایت می کند. دوم، مسائل مربوط به ثبات مالی و سوم، امور مربوط به نظارت مالی. 

وظایف CBI

نهاد نظارتی CBI با بر عهده داشتن برخی وظایف خاص، عملکرد مطلوبی داشته و فعالیت سازمان های زیادی را به خوبی نظارت کند. در ادامه به چند مورد از عملکردهای آن اشاره خواهیم داشت:

ثبات قیمت

بنا به قانون صادر شده توسط دولت ایسلند و بانک مرکزی ایسلند، در بیست و هفتم مارس ۲۰۰۰ بانک باید نرخ تورم را که به عنوان افزایش ۱۲ ماهه در شاخص قیمت مصرف کننده اندازه‌گیری شده، در نظر بگیرد.

این موضوع به بانک استقلال کامل می‌دهد تا در اعمال ابزارهای سیاست پولی خود به هدف ثبات قیمت دست پیدا کند. این ابزارهای سیاست پولی عبارتند از: نرخ‌های بهره بانک، تسهیلات برای موسسات اعتباری، حداقل ذخیره ارزی، معاملات بازار ارز و معاملات اوراق بهادار.

یک کمیته ۵ نفره در مورد استفاده از ابزار مالی، سیاست پولی بانک تصمیمات راهبردی را می گیرد.

کمیته سیاست پولی

طبق قانون، تصمیمات مربوط به اعلام ابزارهای سیاست پولی بانک مرکزی، توسط کمیته سیاست پولی گرفته می‌شود. این ابزارهای سیاست پولی عبارتند از:

• تصمیمات نرخ بهره معاملات با موسسات اعتباری به غیر از وام‌های نمایی
• تصمیمات مربوط به ذخایر ارزی و معاملات اوراق بهادار و بازار ارز

هدف از انجام آنها دستیابی به ثبات قیمت ارزهای فعلی کمیته است.

تعیین استراتژی سیاست

MPC‌ استراتژی سیاست پولی را تعیین می‌کند. این روش چهارچوب جامعی را به وجود می‌آورد که در آن تصمیمات سیاست پولی گرفته شده و به اطلاع عموم مردم می‌رسد.

ثبات اقتصادی

از وظایف اصلی بانک مرکزی ایسلند ترویج یک سیستم مالی امن، با ثبات و موثر است. ثبات مالی به این معناست که سیستم مالی در برابر شوک‌های وارده به اقتصاد و بازارهای مالی، مطمئن باشد که از در دسترس بودن سرمایه، واسطه‌گری اعتبار و پرداخت‌ها و توزیع مجدد ریسک‌ها به خوبی مقاومت می کند.

یک سیستم مالی سالم و باثبات، تاثیر زیادی در رشد تولید و سیاست پولی دارد. در هر سال دو بار بخش ثبات مالی بانک، ارزیابی عمیقی از محیط اقتصادی بازارهای مالی، موسسات مالی و سیستم‌های پرداخت انجام می‌دهد و نتایج حاصله در گزارش های مربوط به ثبات مالی بانک منتشر می‌شود.

نظارت بر زیرساخت‌های بازار مالی

بانک مرکزی ایسلند طبق قانون موظف است در جهت ارتقای ثبات مالی و فعالیت‌های مالی، سالم قدم بردارد. همچنین بانک وظایفی را به عهده دارد که بایستی با نقش آن به عنوان بانک مرکزی سازگاری داشته باشد، مانند:

• ارتقای یک سیستم مالی ایمن و موثر
• واسطه‌گری مربوط به پرداخت‌های داخلی و فرامرزی.

سیستم‌های پرداخت و اوراق بهادار نقش مهمی در سیستم‌های مالی دارند، به همین خاطر تضمین عملکرد آنها به طور موثر و قابل اعتماد اهمیت زیادی دارد. بانک در زمینه واسطه‌گری نقش چند وجهی را ایفا می‌کند.

هدف از نظارت

هدف بانک از نظارت بر زیرساخت‌های بازار مالی، ارتقای امنیت، کارایی و کارآمدی زیرساخت‌های اصلی در سیستم مالی ایسلند یا زیرساخت‌های مهم بازار مالی است که در نتیجه بتواند از ثبات مالی محافظت کند.

نتیجه گیری

رگوله CBI ایسلند به عنوان یک سازمان مستقل از دولت وظایفی را بر عهده دارد تا در نهایت بتواند بازار مالی ثابت و شفافی ارائه دهد. این رگوله با سازمان دهی مناسب و عملکرد مطلوب توانسته فعالیت های خوبی در بازارهای مالی داشته باشد. به همین خاطر است که CBI رگوله سطح یک در جهان را دارد. بهتر است بدانید که رگوله CBI برای ایرانیان خدماتی ارائه نمی دهد.